Elektrik Tehsisat boruları

Elektrik enerjisi alıcılara veya kumanda elemanlarına iletkenlerle ulaşır. Üzerinden akım geçen iletken kabloların çevreye zarar vermemesi ve iletkenlerin dış darbelerden korunması için elektriği geçirmeyen yalıtkan bir gereç olan boru içerisinden çekilir. Bergman boru, peşel boru, PVC boru, spiral (bükülgen) boru, çelik (stalpanzer) boru olmak üzere çeşitli borular vardır.

Bergman Boru: İç kısmı vernikli kartonla kaplı alüminyum veya yumuşak çelik sactan yapılmış sıva üstü tesisatta kullanılan boru çeşididir. Günümüzde kullanılmayıp, eski ev tesisatlarında görülmektedir. Bergman borunun boyu 3metre olup, boru çapı 9–11–13,5–16–23–29–36–48 mm dir.

Peşel Boru: İnce çelik sactan yapılmış, paslanmaya karşı özel bir madde ile kaplanmış ve iç kısmı yalıtımsız boru çeşididir. Günümüzde kullanılmayıp, eski evlerde sıva altı tesisatlarında görülmektedir. Peşel boru çapları TS–7’ ye göre 8–14–18–26–37 mm’dir.

PVC Kangal Boru: PVC (polivinil clorür) maddesinden yapılır. PVC (plastik) borular nemden etkilenmez, kolay işlenebilir, dayanıklı, hafif, boya ve özel bakım istemez ve aynı zamanda iyi bir yalıtkandır. Plastik borular, beton borusu ve duvar borusu olmak üzere iki çeşittir. Beton borusu sert plastikten yapılır. Demir ve harçların baskısı karşısında zarar görmemesi amacı ile sert olarak yapılır. Duvar borusu ise daha işlenebilir olması açısından yumuşak plastikten yapılmıştır. PVC boru, sıva altı tesisatta kullanılabilir. PVC (plastik) borular 50-100’er metre boyunda kangallar hâlinde satılır. Plastik boru çapları ise 14-18-26-32-40-50-63 mm’dir. 

Spiral (Bükülgen) Boru: Spiral borular, istenilen açıda bükülebilen borulardır. Elektrik tesisatında kolon hatlarında, kiriş dönüşlerinde ve dönüşlerin çok olduğu yerlerde kullanılır. İşçiliği kolaylaştırır. Spiral borular, metal ve yalıtkan

gereçlerden yapılır. Metal olarak galvanizli çelik, kalaylı çelik ve izoleli çelikten yapılan çeşitleri vardır. Spiral boru çapları 9–11–14–18–26–32–37 mm olup, panolar için ayrıca pano spirali(ince ) ve pano spirali (kalın) olmak üzere 25–50–100 m boylarında kangal olarak üretilir.

Rijit Boru:Yangına dayanıklı plastik PVC borulardır gri renk ve 3m boylarında üretilirler. Sıva üstü tehsisatlarda kullanılırlar.

EMT Boru:Elektrik tesisatında kullanılan düz metal borular (konduit) en genel hatlarıyla, dişli ve dişsiz olmak üzere iki bölüme ayrılırlar. Dişli borular, alüminyum ya da çelikten imal edilirken, dişsiz borular esas olarak galvanizli çelikten imal edilirler. Dişsiz çelik boruların, dünyada en yaygın olarak kullanılanı da EMT (Electrical Metallic Tubing) tipi borulardır.

EMT, Amerikan UL 797 ve ANSI C80.3'te belirtilen standartlara göre üretilir ve NEC (National Electric Code) tarafından tanınmıştır. Bir sistem olarak EMT yalnızca boru olmayıp, ek parçaları, duvar tespit kroşeleri, buat rakorları, buatları, strat kanalları, kanal kroşeleri, dirsekleri ve bükme aparatlarından oluşan, işlenmesi aynı amaca hizmet eden diğer borulama sistemlerine göre çok daha kolay ve pratik, ancak daha güvenli bir uygulama biçimidir. 3m boylarda üretilirler.

1-Çelik (Ştalpanzer) Boru: Yumuşak çelikten yapılan yalıtkanlı ve yalıtkansız
çelik borular yerine daha çok galvanizli çelik borular tercih edilmektedir.

2-Galvanizli çelik borular:

a-Galvanizli dişsiz çelik boru

b-Galvanizli dişli çelik boru

c-Galvanizli çelik spiral boru şeklinde üretilmektedir.

a-Galvanizli Dişsiz Çelik Boru: Galvanizli dişsiz çelik borular, genel kullanım amaçlı işçilik ve montaj açısından ekonomik borulardır. Boruların standart uzunlukları 3,05 m ve dış çapı 17,90–23,40–29,50–44,20–55,80–73–88,90–101,60–114,30 Özel alaşımlı yüksek kaliteli çelikten imal edilmiş olup sıcak daldırma yöntemi ile galvanizlenmişlerdir. Borular, dişsiz olduklarından dolayı çok süratli bir şekilde montaj yapılabilir. Değişik aksesuarlar ve bükme aparatlarıyla şantiyede montaj sırasında elle bükme yapılabilir. Manşon, rakor ve diğer fitingler kullanmak için herhangi özel bir alet gerekmez. Boruların içi imalattan sonra temizlendiğinden ve kayganlaştırıcı özel bir madde ile kaplandığından dolayı kablo çekmek kolaylıkla süratli bir şekilde ve izolasyona (yalıtım) zarar vermeden yapılabilir. Bu borular, sadece kabloları mekanik zarardan korumakla kalmaz; aynı zamanda devrelerin elektromanyetik korumasını da yapar. Yangına ve dumana karşı içten ve dıştan koruma sağlayan en güvenli tesisat sistemidir. EMT boru tesisatı

kullanıldığında ayrıca tesisat içerisinde topraklama hattı çekilmesine gerek yoktur.

b-Galvanizli Dişli Çelik Boru: Her türlü ex – proof ve ağır hizmet tipine uygun elektrik tesisat borularıdır. Yüksek et kalınlığı ve konik diş sistemi sayesinde alev sızdırmazlık özelliğine sahiptirler ve şiddetli mekanik darbelere karşı koyabilirler. Her bir boru, 3.05 metre uzunlukta olup çapı 20,70-26,10-32,80-47,80-59,90-72,60-88,30-100,90-113,40-141,30- 168,30 mm olan her iki ucunda diş açılmış, bir ucunda plastik diş koruyucu ve diğer ucunda ise bir adet boruyu boruya ekleme mufuyla (caupling) sevk edilmektedir. Özel alaşımlı çelikten imal edilmiş olup sıcak daldırma yöntemi ile galvanizlenmiştir. Boruların içleri kabloların rahat ve zararsız bir şekilde çekilebilmesini sağlayacak şekilde çapaklardan arındırılmış ve kaydırıcı bir malzeme ile kaplanmıştır.

c-Galvanizli Çelik Spiral Boru: Yüksek mekanik dirence ve aynı zamanda da bükülme özelliğine sahip borulardır. Özel alaşımlı çeliğin sıcak daldırma metoduyla galvanizlenmesiyle imal edilmiştir. Galvanizli çelik spiral boru 15–30–75 m boyunda, 15,50–23.30.28.07–35,05–49,50– 62,20–77,70–90,40–103,10–115,80 mm çapında imal edilmektedir. Daha çok asma tavan altında armatür montajında ve dahili uygulamalarda tercih edilen bu borunun montajı ve işlemesi çok kolaydır.