İnternet saati

 İnternet üzerinde çalışan saat ayarını internet ağı üzerinde bağlandığı ana sunucunda alan güncel saatini ana sunucusundaki bilgiye göre ayarlar. Enerjisini ise saat bağlı olan internet sivicinden poe çıkışından alır. Bağlı olan sivicin poe çıkışlı olması lazım.

İç yapısı:

Bağlantı şekli: Saat bilgisini GPS uydularından alıp ana sunucuya iletir. İnternet ağıyla siwiç çıkışlarına bağlı olan saatler hatasız aynı saat diliminde çalışırlar.

Bir diğer yöntem ise rölemodü ile haberleşme sistemidir. Burada GPS uydularından alınan saat bilgisi röle modülü haberleşme koblosuyla doğrudan saatlere iletilir röleye  bağlı olan saatler hatasız aynı saat diliminde çalışırlar.

Balast

Floresan ve HID gibi gaz deşarjlı lambaları çalıştırmak için ihtiyaç duyulan, uygun gerilimi ve akımı sağlayan cihazlara balast denir. Balast, gaz deşarj lambalarına iletilen akımı sınırlar ve bu sayede lambanın yüksek akım çekerek bozulmasını engeller.

Balast, güç kaynağından lambaya ne kadar elektrik akımı gideceğini kontrol eden mekanizmadır.  Balastın görevi yalnızca akımı sınırlayarak lambayı korumak değildir. Başlangıçta lambanın ateşlenmesi için ihtiyaç duyulan gerilimi de balast sağlar.

Gaz deşarjlı lambalar, ilk çalıştırıldığında yüksek gerilime ihtiyaç duyar. Yüksek gerilim altında elektrik arkı oluşur ve lamba içerisindeki gazları tetikler. Ark oluştuktan sonra balast, gerilimi düşürerek akımı sınırlamaya çalışır. Bu sayede lambanın ışık çıktısı sabitlenerek korunur. Gaz deşarjlı lambalarda akım sınırlanmazsa lamba kontrolsüz bir şekilde ısınır ve arızalanır. Sıcaklığın güvenli aralıkta tutulması, lamba ömrü için son derece önemlidir.

Not: Balastlar, manyetik balast ve elektronik balast olarak ikiye ayrılır.

Manyetik balast oldukça basit bir tasarıma sahiptir. İçerisinde bakır sargılarla oluşturulmuş transformatör kullanılmaktadır. Bakır telin uzunluğu ve kalınlığı, balastın çıkış akımını belirler. Manyetik balastlar, büyük ve ağır yapıdadır. Manyetik indüksiyon ile akım değeri ve gerilimi düzenlemeye yarayan balastlara, manyetik balastlar denilmektedir. Bu balastların, frekans değerlerini değiştirme özelliği bulunmamaktadır. Frekans değerlerini değiştirme özelliğinin olmaması, manyetik balast kullanılan lambalarda ışıkta titreme olmasına neden olabilmektedir. Bu durum, aydınlatmanın önemli olduğu günümüzde istenmeyen bir durum olduğu için, meydana gelen titremeyi ortadan kaldırmak için üretici firmalar tarafından önlemler alınmaya başlanmıştır.

Elektronik balastlar ise çıkış akımını kontrol etmek için elektronik devre elemanlarını kullanır. Elektronik balastlar ile akım çok hassas bir şekilde yönetilebilir. Elektronik balastlar, manyetik balastlara göre daha küçük ve çok daha hafiftir. Ek olarak, daha yüksek elektriksel verime sahiptir. Elektronik balastların en önemli özelliği ise, manyetik balast gibi gerilim ve akım kontrolünü sağlamasının yanı sıra, frekans kontrolünü de sağlayıcı özelliğe sahip balastlar olmasıdır. Frekans kontrol özelliği olması sebebiyle elektronik balast kullanılan lambaların deşarj zamanlarında ortaya çıkan ışık titremesi, gözle tam olarak algılanmayacak düzeyde olur. Yani ışıktaki titreme, dikkat çekici düzeyde hissedilmemektedir. Bu nedenle yeni nesil lambalarda, elektronik balast kullanımı tercih edilmektedir.

Modern uygulamaların neredeyse tamamında elektronik balastlar kullanılmaktadır. Çünkü, elektronik balastlar manyetik olanlara göre enerji tüketimini düşürerek enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlamaktadır. Ayrıca elektronik balastlar, çıkış akımının kontrol edilmesini dolayısıyla ihtiyaç anında parlaklığın artırılıp azaltılmasını da sağlayabilir.

Manyetik balast kullanılan aydınlatma sistemlerinde, balastların elektronik olanlarla değiştirilmesi mümkündür. Manyetik ve elektronik balastların dezavantajlarına baktığımızda, elektronik balastların harmonik üretme, manyetik balastların ise endüktif reaktif enerji tüketme gibi bir takım dezavantajlarının olduğu görülmektedir. Özellikle çok sayıda elektronik balast kullanılan aydınlatma sistemlerinde, harmonik filtre kullanılmasına ihtiyaç duyulabilmektedir.

Sargıdan oluşan manyetik balastların endüktif reaktif enerji tüketmelerini önlemek için, manyetik balastlı floresanların fazla kullanıldığı yerlerde reaktif enerji kompanze edilmektedir. Günümüzde bazı aydınlatma lambası üreticileri, armatürlerin içerisine küçük boyutta kompanzasyon kondansatörü bağlayarak, endüktif reaktif enerji tüketimini önlemeye çalışmaktadırlar.

Dimmerlenebilir KNX Balastlar:

Starter

 220 Voltluk floresan lamba tüplerinin ilk tutuşma gerilimi yaklaşık 300 V’tur. Bu nedenle floresan lambalarının starter denilen bir otomatik anahtara ihtiyacı bulunmaktadır. Starter 200 V gerilimde çalışmaya başlayan bir ışıldar lambadır. Floresan lambanın anahtarı kapatıldığında şebeke gerilimi olan 220 V startere uygulanmış olur.

Starterin yapısına baktığımızda, iki elektrotlu, cam bir balon içine neon gazı doldurulmuş ve bimetal şeritten yapılmış olduğu görülür. Bimetal şerit, sıcaklıkla uzama katsayıları farklı iki madensel şeritten, mesela demir ve bakırdan oluşur.

Starterin uçlarına şebeke gerilimi uygulandığında, birbirlerine yakın bulunan starter elektrotları arasına ışıltılı boşalma başlar. Bu sırada boşalma direnci oldukça büyüktür. Elektrotlar ısınır ve birbirine değerler.

Starterin kısa devre olmasıyla birlikte devreden floresan lambanın elektrotlarını kızgın duruma getiren, dolayısıyla bol miktarda elektron üretimine yol açan yüksek bir akım geçer. Bu arada starerin elektrotları soğur, elektrotlar eski duruma gelir ve akım devresi açılmış olur.

Starterin devreden çıkmasıyla floresan lambanın kullanıdığı balast lambada boşalmayı başlatmaya yetecek kadar gerilim endükler ve lamba tutuşur. Lamba elektrotları arasında boşalma bir kez başladığında bir daha sönmez.

Starterin yapısı:

Kondansatör:Starterin konlarınıark dan korumak için kullanılır böylece kontaklar açılıpkapanırken bir ark oluşur bu ark ise kontakların bir süre sonra bozulup yapışmasına neden olur. Kondansatör ise bu arkı yok ederek kontakların ömrünü uzatır.

Camtüp:İçerisinde neon gazı doldurulmuş bimetal kontaklarının olduğu camtüpdür.

Starter florosan lambaya bağlantısı:

Starter yuvaları:

Video:

Mikro radar sensörü

Mikrodalga radar sensörler hareket sensörleri arasında yerini almaya başladı. Mikrodalga radar sensörler diğer hareket sensörerinden farklı olarak kapı,pencere,cam panellerin ve ince duvarların ötesindeki hareketi algılama özelliğine sahiptirler. Bu sensörler büyük salonlar, odalar ve koridorlar için diğer hareket sensörlerine kıyasla daha avantajlıdırlar.

 Mikrodalga Radar Sensör Çalışma Prensibi:

Mikrodalga radar sensörleri doppler kayması prensibine göre çalışır. Doppler kayması kısaca  kaynak veya gözlemcinin (cismin) en az birinin hareket etmesi sonucu gerçekleşir. Doppler kaymasını birkaç örnek çizimle daha açıklayıcı olacağını düşünüyorum.

Çizimde kaynaktan çıkan sinyal ile durağan cisme çarpıp gelen sinyaller aynıdır. Dopler kayması yoktur. Sensör için değerlendirdiğimizde sensör çıkış vermeyecektir.

Çizimde kaynaktan çıkan sinyal ile hareketli hedefe çarpıp gelen sinyaller farklıdır. Sinyallerin farklı olmasından dolayı doppler kayması meydana gelir. Sensör için değerlendirdiğimizde sensör çıkış verecektir.

 

Mikrodalga Radar Sensörlerin Özellikleri:

Radar sensör birçok üründe’de olduğu gibi marka ve modele göre özellikleri farklılık gösterebilir. Elimdeki üründe 5,8 GHz’lik mikrodalga sensör modülü kullanılmış.

Cihazın üzerinde 3 adet ayar bulunmaktadır:

1.    Sens (Alıgılama Mesafesi)

2.    Time ( Çalışma Süresi)

3.    Lux ( Çalışma Ortamı Aydınlığı )

1. Sens

Algılam mesafesi 2m ile 16 m arası ayarlıya biliyoruz bu ayarladığımız mesafe direk uzunluk değildir. Yani sensörden 2 m ilerisi 16 m ilerisi gibi doğrusal algılanmamalıdır.Bu ayar ile çapı ayarlamış oluyoruz.

 Alttaki algılama alanı hakkındaki çizimdeki gibi

  

2. Time

Bu ayar diğer hareket sensörlerindeki gibi çalışma süresi ayarıdır. 10sn ile 12 dk arasında ayarlana bilir ve  tamamen kullanıcının arzusu ve ihtiyacına bağlıdır.

 3. Lux

Radar sensörün hangi ışık şiddetinde çıkış vereceğini ayarlaya bildiğimiz kısımdır. 2 lüx ile 2000 lüx arasında istenilen bir değere ayarlanabilir. Çizimdede gösterdiği gibi gece gündüz ve loş hangi oramda çalışması istenirse ortam ayarlanabilir 

Mikrodalga Radar Sensör Bağlantı Şeması:

Mikro radar çeşitleri:

Video:

Sıva üstü Pır hareket sensörü

PIR sensörleri kızılötesi ışınımdan faydalanarak, bir insanın ya da nesnenin sensörün görüş mesafesinde giriş yapıp yapmadığını algılamak için kullanılır. Algılayıcı ve ona bağlı olan kontrol devresi sayesinde sistem tarafında hareket var veya yok şeklinde yorumlanır. Bu da devreye bağlı bir röle kontaklarının çalışmasını sağlar. Düşük güç tüketimi ve ucuz oluşları nedeniyle En çok PIR esaslı hareket dedektörlerinde kullanılır. Evlerde veya işletmelerde kullanılır.

Pır sensörü temel yapısı

  

Işık ayarı: Çalışacağı ışık ortamını ayarlar.

Zaman ayarı: Devreye girdiğinde çıkış süresini ayarlar.

LED ışık: Enerji verildiğinde kırmızı ışık yanar hareket algıladığında yeşil ışık yanar.

Sensör algılayıcı: Hareketi algılayan sensör kısmıdır.

Pır sensörü bağlantı şeması

Video:

Flaşör Rölesi

Flaşör fonksiyonuna sahip zaman röleleri, bobine verilen enerji ile başlayıp, belirlenen süre boyunca yerini korumakta olan ve bu sürenin bitiminde ilk yerine dönmekte olan röle çeşididir. Flaşör rölelerde enerji bulunduğu süre boyunca bu döngü devam etmektedir. Flaşör zaman rölesi, diğer zaman rölesi tiplerinden küçük bir farkla ayrılır. Temel çalışma prensibi diğerleriyle aynıdır. Farkı, flaşör röle hem çalışma hem de bekleme süresi sayabilir. Bobine enerji geldiği anda saymaya başlar ve ayarladığınız süre kadar sistemi çalışır halde tutar. Bu süre dolduğunda yine ayarlanan süre kadar beklemede kalır. Böylelikle ayarlanabilir çalışma ve bekleme döngüleri oluşturmayı mümkün kılar. Flaşör rölesi seçerken, zaman rölesi seçiminde dikkat edilmesi gerekenlere ek olarak, bekleme süresine göz atmalısınız. Maksimum bekleme süresi ve bekleme süresi ayar hassasiyeti önemlidir.

Asimetrik Flaşör zaman rölesi: İki farklı zaman ayarlama yani çift zamanlı imkânına sahip olan ve bobinine verilen enerji ile kontakları yer değiştiren röle çeşididir. Bu fonksiyona sahip rölelerde, belirlenen ilk süre boyunca yerini korumakta ve belirlenen sürenin bitiminde ise normal çalışma konumuna dönmektedir. Bu esnada ikinci belirlenen süre başlayıp biter ve bitmesiyle birlikte kontaklar yeniden yer değişikliği yapar. Verilen enerji kesilmediği sürece bu döngü sürekli olarak devam etmektedir.

Video