PLC otomasyonda en çok tercih edilen cihazlardır Birçok işi tek bir cihazın yaptığı ve karışık panolara göre fazla yer kaplamayan cihazdır. PLC rölesi girişlere sensör buton siviç gibi devre elemanları bağlanarak, çıkış da ise röle kontaktör sürücü gibi cihazları kontrol ederek bu cihazlara bağlı olan sistemleri yapılan yazılımla istenen duruma göre kontrol etmemizi sağlar.Fabrikalarda bulunan üretim hatlarını oluşturan robot, taşıyıcı bant, pnömatik ekipman v.b. gibi makinelerin elektromekanik kontrolü için kullanılan özel bir bilgisayara verilen isimdir. İzleme (SCADA) birimleri ile haberleşmenin sağlanmasında görev alır.
PLC bağlantı şekli:
Normal panolarda yapılacak işi kablo ve birçok cihazları bağlayarak gerçekleştiririz. Buda maliyet ve zaman kaybını gerçekleştirir. Farklı bir iş yapılacak ise kablo bağlantıları sökülerek yani bağlantı ve yapılacak işe göre farlı malzeme kullanılır. Oysa PLC rölelerde sadece duruma göre birkaç ufak bağlantı yada bağlantıları değiştirmeden yazılımla istediğimiz sistemi programlarız programlama işini hazır ladder diyagram denilen kod buloğuyla yaparız. Bu dil, elektrik teknisyenlerin çok üst düzey bilgisayar programlama bilgisine sahip olmasına ihtiyaç kalmadan, basit bir yapı ile PLC programlayabilmeleri için geliştirilmiştir. Daha gelişmiş kullanıcılar için bilgisayar programlamada kullandığımız C diline benzer diller ile de PLC programlamak mümkündür.
Ladder logic: kullanılarak temel mantık (lojik) ve aritmetik işlemleri yaptırılabilir, zamanlayıcı blokları kullanılarak farklı cihazların farklı süreler boyunca veya gecikmeli olarak açılıp kapanması sağlanabilir, ve daha bir çok programlama işlemi ladder logic içerisinde yer alan bloklar ile gerçekleştirilebilir. Ladder lojikte temel olarak NO (normally open, normalde açık devre) ve NC (normally closed, normalde kısa devre) kontaklar ve çıkış için coil’ler bulunur. Bellek adresleri ve fiziksel giriş/çıkışlar kontak veya coil (çıkış) olarak program içerisinde kullanılabilir. İki adet kontağın seri bağlanması lojik “ve” işlemi, paralel bağlanması ise “veya” işlemine denk düşer. Bu sayede lojik işlemleri gerçekleştirebiliriz. Ayrıca aritmetiksel toplama, çarpma ve bölme işlemleri veya on-delay timer (gecikme bloğu), adres taşıma gibi başka özel fonksiyonlar da ladder diyagramına eklenebilmektedir.
PLC programlama ile ilgili bilmemiz gereken en önemli nokta ise, her farklı markaya ait PLC’nin programlama arayüzü farklıdır ve her ne kadar defakto standart olarak ladder logic kullanılsa da, markadan markaya küçük farklılıklar mevcuttur. Örneğin Mitshubishi marka bir PLC için MT Works isimli geliştirme programını kullanmanız gerekirken, Siemens PLC’ler ile çalışıyorsanız TIA Portal isimli yazılıma ihtiyacınız olacaktır.
NOT: PLC üzerinde giriş ve çıkışlar I0,I1,I2 gibi olan kısım giriş Q0,Q1,Q2 gibi yazılan kısım ise çıkış olarak belirtilir.
NOT: PLC üzerinde giriş ve çıkışlar I0,I1,I2 gibi olan kısım giriş Q0,Q1,Q2 gibi yazılan kısım ise çıkış olarak belirtilir.
PLC programlama kablosu: Bu kablo PLC leri programlamak için yapılmış özelbir kablodur.
PLC tarihçesi:PLC’lerden önce otomasyon işlemleri için röle kartları kullanılmaktaydı. Doğru zamanda doğru kontağın açılması ve doğru makinenin çalışması için kam millerine sahip kontaktörler ve bunun gibi benzer mantıkta çalışan mekanik sıralayıcı sistemler mevcuttu.
İlk PLC örneği 1968 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yer alan General Motors firmasına ait otomatik şanzıman bölümü olan Hydra-Matic, üretim hatlarında yer alan karmaşık röle sisteminin yerini alacak bir elektronik modül talebinde bulundu. Bedford Associates firması, bu talebi karşılayacak bir sistem olan MODICON (MOdular DIgital CONtroller, modüler sayısal kontrolcü) isimli ürünü sundu. Projede çalışmış olan Dick Morley, günümüzde PLC’nin “babası” olarak anılmaktadır.
Modicon markası 1977 yılında Gould Electronics firmasına satılmıştır. Daha sonra bu firmayı da Alman AEG firması satın almıştır. Günümüzde ise Modicon markasının sahibi Fransız Schneider Electric firmasıdır.
